Besparen op het energieverbruik van de oven

Er wordt in elke keuken veel vaker gebruik gemaakt van de oven dan we op het eerste gezicht vermoeden. Even een paar broodjes afbakken op zondagmorgen? Of een lekkere taart bakken voor het aangekondigde bezoek? De oven is een van de meest gebruikte toestellen in een keuken. Het is dan ook helemaal niet zo vreemd dat dit ook een van de grootste energieverbruikers is. Dit hoeft in het geheel niet te verbazen, omdat een oven vaak werkt op een zeer hoge temperatuur. Toch betekent dit nog niet dat er geen energie kan worden bespaard bij het gebruik van een oven, in tegendeel zelfs.

Bespaartips bij de aanschaf van een nieuwe oven

Een van de belangrijkste aandachtspunten waar je tegenwoordig rekening mee moet houden bij het aankopen van een oven is terug te vinden in het energieverbruik. Het is hierbij mogelijk om vrij snel te bepalen welke oven energiezuinig is en welke niet. Dit kan door de aanwezige energielabels te vergelijken. Het hoeft niet te verbazen dat het energielabel A+++ de beste keuze is. Dit gezegd zijnde, betekent dit niet dat alle ovens met een dergelijk energielabel precies hetzelfde verbruiken. Je krijgt pas echt een optimaal beeld van het energieverbruik wanneer het verbruik van de vaakst gebruikte functie van de oven wordt gecontroleerd. Een voorbeeld hiervan is de heteluchtfunctie.

Energiegebruik oven

Door gebruik te maken van een heteluchtoven is het mogelijk om met een beperktere temperatuur dezelfde resultaten te behalen als met andere ovens op een hogere temperatuur. Onderzoeken hebben aangetoond dat er hierdoor zomaar even tot 40 procent aan energie kan worden uitgespaard. Dit komt omdat een heteluchtoven een grotere warmtespreiding heeft en sneller op temperatuur is. Wie het nog beter wil doen, kan een stoomoven met hoge druk overwegen. Zo’n oven bakt niet, maar verhit het eten snel. Een minpunt is wel dat er geen energielabel voor bestaat en dat vergelijken hierdoor minder eenvoudig is.

Een combimagnetron die beschikt over een heteluchtfunctionaliteit is veel energiezuiniger in vergelijking met een losse magnetron en een oven. De heteluchtfunctie spreekt sowieso in het voordeel van de magnetron, terwijl een magnetron ook nog eens kleiner en sneller opgewarmd is.

Daarnaast speelt ook de grootte van de oven een rol. Het energielabel geeft enkel de energiezuinigheid weer in vergelijking met ovens met hetzelfde formaat. Hierdoor kan een oven met een kleiner formaat, waarbij ook minder volume moet worden opgewarmd, nog steeds energiezuiniger zijn dan een grotere oven met eenzelfde of zelfs beter energielabel. Ga daarom altijd na of de oven niet te groot is. Als je toch een grote en kleine oven wil vergelijken,  is het beter om het stroomverbruik per jaar te vergelijken.

Ten slotte krijgen we vaak de vraag of het nu beter is om voor een elektrische oven of voor een gasoven te kiezen. Op dit moment maakt het vanuit ecologisch oogpunt niks uit. Een gasoven is in theorie minder zuinig, maar bij het opwekken van de nodige elektriciteit voor een elektrische oven gaat er ook veel energie verloren. Bovendien beschikken we in Nederland nog niet volledig groene stroom. Wanneer we in de toekomst van het aardgas afgaan en groenere energie gebruiken, zal een elektrische oven populairder worden.

Algemene bespaartips bij het gebruik van een oven

We staan er niet vaak bij stil, maar ondanks het feit dat een oven een grootverbruiker is op het vlak van energie in de keuken bestaan er heel veel verschillende manieren om te besparen op het energieverbruik. Wij hebben enkele interessante tips uitgezocht en ze op een rijtje gezet.

  1. Een oven koelt niet meteen af nadat deze is uitgeschakeld. Dit zorgt ervoor dat het vaak mogelijk is om de oven reeds uit te schakelen nog voordat de bereidingstijd volledig is verstreken.

  2. Haal de bakplaat uit de oven en maak gebruik van zo weinig mogelijk folie op het rooster. Dit is niet alleen goed voor de luchtstroming in de oven, daarnaast is het ook nog eens zo dat het energieverbruik hierdoor aanzienlijk zal dalen.

  3. De reinigingsfunctie van een oven mag dan wel erg praktisch zijn, het verbruikt ook bijzonder veel energie. Gebruik dus deze functie bij voorkeur niet te vaak.

  4. Een oven voorverwarmen is iets wat vaak wordt aangehaald, maar eigenlijk zelden echt noodzakelijk is. Tijdens het voorverwarmen gaat er heel veel energie verloren. Het is dan ook aan te raden om het voorverwarmen zoveel mogelijk te beperken.

  5. Probeer verschillende gerechten in één keer te bakken of bak grotere hoeveelheden tegelijkertijd. De kooktijd voor kleine of grote bereidingen in de oven is, in tegenstelling tot bij een magnetron, identiek. Indien dit niet mogelijk is, is het beter om meteen na elkaar te bakken. Zo gebruik je maximaal de restwarmte van de eerdere bereiding.

  6. Indien mogelijk kan het interessant zijn om de klok op de display uit te schakelen. Deze is vaak overbodig en verbruikt haast continu (extra) energie.

  7. Laat het eten vooraf al op kamertemperatuur komen en zet het niet diepgevroren in de oven. Hierdoor hoeft het minder lang te worden opgewarmd en gaat er minder energie verloren.

  8. De heteluchtfunctie is de energievriendelijkste keuze. Maak er gebruik van.

  9. Het is niet nodig om de oven tot de laatste seconde aan te laten. Een oven is goed geïsoleerd en de warmte blijft hierdoor langdurig behouden. Je kan gerust enkele minuten op voorhand de oven al uitschakelen en je bereiding blijft intussen gewoon verder garen.

  10. Open de oven tijdens het bakken zo min mogelijk. Gebruik hulpmiddelen zoals het ingebouwde lampje om de bereiding visueel te inspecteren en een goede kernthermometer.

  11. Denk goed na over de plaatsing van een oven. Plaats een oven nooit naast een koelkast of een diepvriezer. Niet alleen heeft de oven het dan moeilijker om op te warmen, maar bovendien heeft je koelkast of vriezer meer energie nodig om te koelen. Wanneer een plaatsing nabij zo’n toestel toch de enige optie is, is het aangeraden om alles goed te isoleren.

Veel van bovenstaande tips kunnen op het eerste gezicht een beetje overbodig lijken, maar dat zijn ze niet. Door er rekening mee te houden, is het dan ook mogelijk om het energieverbruik van een oven aanzienlijk terug te dringen en dat is goed voor de portemonnee!

Veelgestelde vragen over het besparen op het energieverbruik van de oven

Moet ik de oven altijd voorverwarmen?

Nee. Verwarm de oven enkel voor wanneer dit door de producent is voorgeschreven. In het andere geval is het niet nodig om de oven voor te verwarmen. Hanteer overigens ook altijd de aanbevolen temperatuurinstelling.

Verbruikt de ventilatoroptie meer energie?

Enigszins omdat er dan uiteraard een ventilator moet draaien, maar in de praktijk is deze optie net wel zuiniger. Met de ventilatoroptie kan er, in vergelijking met de conventionele oven, namelijk op een lagere temperatuur of minder lang worden gebakken. Hierdoor wordt de ventilatoroptie net aanbevolen.

Wat is energiezuiniger: de magnetron of de oven?

Qua energiezuinigheid is de magnetron de beste keuze. Een magnetron verbruikt minder energie en warmt ook sneller op. Natuurlijk zorgt het niet voor een krokant korstje.

Wat is energiezuiniger: een combimagnetron of de oven?

Een combimagnetron met een heteluchtfunctie krijgt de absolute voorkeur, gevolgd door een klassieke combimagnetron. Zeker als de oven niet vaak wordt gebruikt, is dit gewoon beter voor het milieu.

Hoe groot moet mijn oven zijn?

Stem de oven altijd af op het eigen gebruik. Over het algemeen zullen grote gezinnen en bakfanatici een grotere oven nodig hebben. Zo’n grotere oven verbruikt echter al snel 20% meer energie dan een middelgrote oven. Voor de meeste mensen zal een klassieke oven van 60 cm breed en 60 cm hoog de juiste keuze zijn. Voor een alleenstaande kan een compacte oven met een hoogte van 38 tot 45 cm al volstaan.